Met het sociaal akkoord zijn ingrepen op de arbeidsmarkt en bezuinigingen op de lange baan geschoven. Dat betekent een hoger tekort. Iets dat Rutte zich niet kan permitteren.
Het sociaal
akkoord dat werkgeversorganisaties, vakbonden en het kabinet
donderdagavond sloten, oogt als een feest van uitstel en mogelijk afstel. De
beperking van de maximale duur van de WW-uitkering wordt doorgeschoven naar
2016, net als de vereenvoudiging van het ontslagrecht.
Spectaculair ook: meende het kabinet begin maart nog dat ruim vier
miljard euro bezuinigd moest worden om het begrotingstekort in 2014
onder de Europese norm van drie procent te krijgen. In het sociaal akkoord
blijkt dat opeens niet meer nodig:
"Mogelijk trekt de economie later dit jaar aan, waardoor aanvullende
maatregelen in 2014 beperkt of zelfs achterwege kunnen blijven", valt
er in de toelichting
van de regering op het sociaal akkoord te lezen.
De recente prognose
van het Centraal Planbureau dat de Nederlandse economie dit jaar met een
half procent krimpt en volgend jaar met één procent groeit, wordt
gemakshalve naar de prullenbak verwezen.
Luchtfietserij rond begroting
Zou het geloof in een mirakel premier Rutte en vice-premier Asscher naar de
bol zijn gestegen?
Niet echt, want in de Tweede Kamer-brief met uitleg over het akkoord staat
ook: "Het kabinet zal aanvullende maatregelen nemen indien de
MEV-raming van het CPB gegeven het saldodoel in 2014 daartoe aanleiding
geeft." In gewone taal: als in augustus blijkt dat het mirakel
achterwege is gebleven, wordt er gewoon extra bezuinigd om het tekort
volgend jaar onder de drie procent te krijgen.
Door een reeks pijnlijke hervormingsmaatregelen uit te stellen en rust af te
kopen bij vakbonden en werkgevers, hoopt het kabinet dat de economie een
vertrouwensimpuls krijgt, die de sombere stemming onder consumenten doet
keren.
Het tijdelijk wegpoetsen van vier milljard extra bezuinigingen (onder meer het
bevriezen van lonen in de zorg en belastingverhogingen) getuigt echter niet
van groot psychologisch inzicht. De onvoorspelbaarheid van het beleid wordt
alleen maar groter als nu rust wordt beloofd, terwijl burgers en bedrijven
over vier maanden mogelijk toch weer de extra bezuinigingen voor de kiezen
krijgen.
Begrotingsdiscipline halszaak VVD
De kans dat met name de VVD van premier Rutte coulant zal zijn ten aanzien van
de begrotingsontwikkeling is door het sociaal akkoord immers een stuk
kleiner geworden. De VVD heeft moeten slikken dat de hervormingsagenda voor
de arbeidsmarkt is doorgeschoven naar 2016, aan het eind van de
kabinetsperiode van Rutte II, vlak voor de verkiezingen.
Het risico dat de verkorting van de WW-duur of de vereenvoudiging van het
ontslagrecht sneuvelen door bijvoorbeeld een kabinetscrisis aan het eind van
de rit, is toegenomen. Het enige waarmee Ruttes VVD zich nog politiek nog
kan profileren is de zorg voor de staatsfinanciën
Vasthouden aan begrotingsdiscipline is zodoende, meer dan een Brussels
dictaat, een halszaak geworden voor Rutte. Anders wordt het wel erg lastig
om in 2016 te rechtvaardigen waarom zijn partij heeft meegedaan aan dit
kabinet.
De eerste test komt eind deze maand al: dan moet Nederland aan eurocommissaris
Olli Rehn laten weten hoe het de begroting in 2014 op orde krijgt, terwijl
hervormingen worden uitgesteld en bezuinigingen worden geschrapt. Dikke kans
dat in het sociaal akkoord uitgevlakte ingrepen dan toch via
een achterdeurtje weer opduiken, zoals de premier vrijdag ook stilletjes
toegaf.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl